CTLF Corpus de textes linguistiques fondamentaux • IMPRIMER • RETOUR ÉCRAN
CTLF - Menu général - Textes

Scaliger, Jules César. De Causis linguae Latinae – T04

Index Errorvm,
quive, quotve, quoto
capite contineantur.

Capite primo continentur errores quatuor.

Grammatica non est ars / Pagina 2

Grammatici non est iudicare / 3

Grammatici non est interpretari autores / 3

Accidit vocibus ut scribantur / 3

Cap. secundo, unus.

Galenus duobus modis docendi frustra addidit tertium / 4

Cap. quarto, tresdecim.

Obliterare non est a literis / 6

Litera non est a lituris / 6

Litera non est quasi legitera / 6

Litera non gemina consonante / 6

Elementa non sunt solae pronunciationes
literarum / 6

Litera non recte definitur per ‘pars vocis’ / 7

Non est grammatici vocem definire / 7

Litera non est ‘aer tenuissimus’ / 7

Litera non est ‘aer minimus’ / 7

Definitio literae per vocem non est a
substantia / 7

Strepitus non est ‘vox inarticulata’ / 8

Non omnis vox sine affectu prolata inarticulata
est / 8

Non recte a brutis excludunt articulatas / 8

Cap. quinto, duo.

Potestas literae non est accidens, sed forma / 9

Etiam ordo accidit literis / 9

Cap. septimo, quinque.

Non recte digamma, ex potestate, nominarunt / 10

Non sunt factae a nominibus species literarum,
sed a potestate / 11

Male dixere, quare essent mutae, aut semivocales / 11

X, Latinum non incohat vocem a vocali
ob rationem veterum / 12

Male Graeci ac Syri vocalium nomina multis
pronunciant elementis / 12

Cap. octavo, sex.

Non invenitur i vocalis inter i consonantem
et r aut alias, etc. / 14

Non invenitur u vocalis inter i consonantem
et x Latinum / 14

Non est verum in pronomine cui, u subiici ipsi c,
sicut ipsi g / 15

V, post g, aut q, ante e, et i, non obtinet
vim υ, Graecae / 15

Au, male pronunciamus / 15

Eu, male pronunciamus / 15

Ου, Graecum Franci male / 15

Cap. decimo, XXVII.

Graeci recentiores laxius b, pronunciant / 1613

Vascones male pronunciant b / 17

Non recte Scaurus scripsit de k / 17

Non distat k, ab c, nostrati / 17

Non sola nomina Graeca per k, scribi
possunt / 17

Graeca nomina apud nos per k, scribi
non debent / 17

Thusci male aspirant k / 17

Galli male sibilant c / 18

Flaminii male balbutiunt c / 18

Sc male pronunciant Lombardi / 18

Non est eadem q, et c / 18

Non bonam caussam assignarunt, quare
q esset c / 18

Non est q excludendum, sed potius
aliae quaerendae literae / 19

Male pronuntiant g, Calabri et Flaminii / 19

Male pronunciant Galli θ / 20

Multa marmora barbarissima / 20

L, male pronunciant Gabali, et Graeci / 21

LL, geminum male pronunciant Hispani / 21

L, sonum peregrinum invexere Thusci
et Vascones / 21

R, male pronunciatur a multis Italorum / 21

M, in fine dictionis sequente in alia
vocali male pronunciatur a Gallis tam
Cisalpinis quam Transalpinis / 22

Male Graeci γ, pro ν / 22

Male ab Italis, et aliter male a Gallis gn / 22

Male Pindarus dixit σακίβδηλον / 22

Male Dionysius σ, damnat / 22

S, male pronunciant Galli, et Flaminii,
et Lombardi / 23

S, male pronunciant Flaminii in fine dictionis / 23

X, Latinum male pronunciant Flaminii / 23

Cap. undecimo, unus.

T, non recte sibilari sequente i, vocali / 23

Cap. duodecimo, tres.

I, consonans etiam terminat syllabam,
tum sola tum etiam sequente consonante
alia / 25

Non recte damnat Caium Quintilianus / 25

Non recte dixere in reiice, primam corripi / 25

Cap. quartodecimo, quinque.

E, et o, quidam Germani male / 28

S, initio dictionum male Vascones et
Hispani / 28

Galli male omittunt literas / 28

Non est τραυλισμός titubantia / 28

Balbi non sunt blaesi / 28

Cap. XV, duo.

F, muta non est, sed semivocalis / 29

Mutae non sunt quia parum sonent, sed
quia nihil / 29

Cap. XVI, unus.

Non est verum quod ait Quintilianus,
‘expedire grammatico si quaedam nesciat’ / 34

Cap. XVII, duo.

Male usurpant Itali zz, geminata / 3514

Titulus non est a tutando, sed e contrario / 35

Cap. XIX, unus.

Non recte petitur exemplum ex Horatii carmine, pro dd / 37

Cap. XXII, tres.

Curiose nimis anger, pro agger, et contra, agcora / 40

Melius adque quam atque / 40

Aut, non aud: neque haud, sed haut dicendum / 41

Cap.XXIIII, unus.

Male intellexere Virgilianum, ‘Qui non risere’ / 44

Cap. XXV, sexdecim.

In traho, non mutatur aspiratio, ut dicunt,
in praeterito, etc. / 44

T, non mutatur in geminum ss, in
concussi, etc. / 45

G, non mutatur in ct in agor,
actus
/ 45

C, in u, non mutatur in t ibi, pasco, pavi / 45

C, non mutatur in t, ibi, irascor, iratus / 45

S, non mutatur in t, ibi, pascor, pastus / 45

N, non mutatur in u, ibi, sino, sivi / 45

Q, non mutatur in x, ibi, coquo, coxi / 46

R, non mutatur in u, ibi, sero, sevi / 46

S, non mutatur in t, ibi, paciscor, pactus / 46

T, in x, non mutatur ibi, flecto, flexi / 46

Male Cicero, Neptunus a nando / 46

Aspiratio non mutatur in ct, ibi, veho,
vectum
/ 46

Male citant Solinum / 46

S, non mutatur in u, ibi, bos, bovis / 46

X, in u, non mutatur ibi, nix, nivis / 46

Cap. XXVI, undecim.

Non est crapula, quia ‘gravet caput’ / 48

Non est Ὄλυμπος, ‘ὅλος λάμπων’ / 48

Male corripuit Iuvenalis Calpe / 48

H, Graecum nunquam in i, nostram / 49

Scena non scribitur per diphthongum / 49

Non dicitur homelia / 49

Aratrum potius a supino / 49

Litus non est a litando / 49

Ligare non a legendo / 50

Fur non a furvo / 50

Frater non est ‘fere alter’ / 50

Cap. XVII, quinque.

Venio non est ‘versus nos eo’ / 50

Melius Acheus, quam Achaeus / 50

EI, Graeca in i, nostram non solo l, sequente / 51

ΕΥ, Graeca in u, non mutatur in fugio / 51

Μοῦ, et σοῦ, non manavit ad Gallos / 52

Cap. XXVIII, undecim.

Non est Deus, a Δέος / 53

Falso negarunt meditari, a μελετᾶν / 53

M, falso negarunt mutari / 53

Asseres non ab assidendo / 53

P, male negarunt mutari / 54

Σ, tollitur non in sola prima inflexione / 5415

Non est maxilla deminutivum a mala / 54

Non est loquor a locis / 54

Non est aqua ab aequore / 54

Non est homo ab humo / 54

Non est verpus a ‘vertendo pellem’ / 54

Cap. XXIX, tres.

Maligne eruit omnia e Latinis Varro / 55

Non est pecus a pascendo / 55

Non est simia παρὰ τὸ μιμεῖσθαι / 56

Cap. XXXI, sex.

Peccare non est pedem capere / 57

L, in x, non mutatur in ala, axilla / 57

L, non mutatur in r, in tabula, taberna / 57

N, in l, non mutatur in unus, ullus / 57

Aeneus non fit ab aere / 58

Sempiternus non corripit secundam / 58

Cap. XXXII, unus.

Novercae etymologiam adducunt falsam / 59

Cap. XXXIIII, novem.

Sublimis, non sullimis / 60

In sustollo non mutatur b, in s / 60

Non recte dividunt cumprimis / 61

Non est con, alia a cum / 61

Non est caseus a cogendo / 62

Non est in cognosco additum g / 62

Non mutatur n, in g, in ignominia / 62

Male scribunt exsul / 63

Errarunt in ratione, quare non dicamus
‘exsequor’ / 63

Cap. XXXV, quatuor.

Non est liberalis viri aspiratio / 64

Non est ordinis elementorum scientia ad
syllabas referenda / 65

S, ante d, ponitur in eadem syllaba / 67

Argumentum falsum in zmaragdo / 67

Cap. XXXVII, duo.

In aufero non est αὖ / 69

In amne, m, non antecedit n, in diastasi / 69

Cap. XXXVIII, tres.

Non recte aut Graeci aut Latini literarum
ordinem prodidere / 70

Nugantur Graeci, Alpha a ‘bove’ / 70

Melius Arabes quam Latini anteponunt
g, ipsi c / 72

Cap. XXXIX, duo.

Male Atticas’, quam ‘antiquas’ malunt
recentiores / 72

Non est diversa linea curva a cava mathematice / 73

Cap. XL, quatuor.

A vocalis iugo nullus praescribitur hiatus / 74

Male L, ‘literam longam’ vocant in Aulularia / 75

Antisigma quare non sit receptum, male
autumant / 75

V, post Q, non fuit necessarium / 76

Cap. XLII, unus.

Vascones male, itse pro ipse / 78

Cap. XLIII, quatuor.

In verbo fio, error, quare producatur / 79

In alterius, error quare corripiatur / 8016

Non sola disyllaba Graeca producuntur,
ut Chia / 80

Lycius’ Statii non facit ad regulam / 80

Cap. XLIIII, quatuor.

Fac producitur / 81

Mutae non sunt breves / 82

Non sunt liquidae breves / 82

Liquidae non faciunt syllabam brevem / 82

Cap. XLV, quinque.

Putide affectatur aspiratio / 83

Politianus non intellexit sales Catulli / 83

Male aspirant Romam / 84

Stulte aspirant Renum / 84

Non facile statuitur aspiratio, praeeat
r, an contra / 84

Cap. XLVI, duo.

Non recte Hebraei scribendi motu utuntur / 84

Non est in coelo dextrum, aut sinistrum / 84

Cap. XLVIII, sex.

Syllaba non est comprehensio literarum / 87

Comprehensio non dividitur in literas / 87

De syllabae essentia non est ‘proferri’ / 87

Vacant illa verba, ‘et uno spiritu’ / 87

Non est de essentia syllabae numerus elementorum / 87

Monogrammatae vocales verissimae syllabae / 88

Cap. XLIX, novem.

Non recte carpunt Herodianum de systasi / 89

Corrupere versum Ovidianum / 90

Male omittunt aspirationem in isthic / 90

Male aspirant illhic / 91

In b, et t, syllaba terminatur / 91

Acne, exemplo male utuntur, item,
actus / 91

Non finitur syllaba ab s, in abscondo / 92

Non desinit in x, syllaba sequente vocali / 92

Cap. LII, unus.

Non est accentus modus quantitatis syllabarum / 94

Cap. LIII, duo.

Non est accentus syllabae qualitas / 95

Accentus tertius non recte ‘περισπώμενον’ / 95

Cap. LIIII, quatuor.

Etiam tenuis pronunciatio est aspirata / 96

Non est proba vox levigatio, ad
quod volunt / 97

Non est aspirans ἡ δασεῖα / 97

Veteres omisere an aspiratio esset consonantium / 97

Cap. LVII, quatuor.

Non est accentus ὑφέν, neque alia duo / 100

Ἀποστροφήν non recte conversionem / 100

Melius nos collisionem, quam Graeci συναλοιφήν / 100

Non est syllabarum affectio ὑφέν / 100

Cap. LVIII, quinque.

Turpiter cantillatur in pronunciando / 102

Συναρπαγή vox aspera / 102

Male Graeci acuunt postremas / 102

Graecorum error in gravi accentu / 103

Non repugnat natura etiam quartam
acui a fine / 10417

Cap. LIX, duo.

Gravis non est ‘syllabicus’, quia non sit dictionum / 104

Errarunt praeceptores Quintiliani in,
Atreus / 104

Cap. LX, unus.

Erasmi error in plane, adverbio / 106

Cap. LXI, unus.

Melius κατάθεσις quam θέσις / 106

Cap. LXIII, tres.

Non semper compositorum tertia a fine
acuitur / 108

Cum adverbiis iunguntur praepositiones / 109

Fumat’ Virgilianum, praesentis est, non
praeteriti / 110

Cap. LXIIII, duo.

Ab una consonante non additur tempus / 111

Ostentatio in secandis temporibus per
semisses / 111

Cap. LXVI, tres.

Non est de essentia dictionis, pars orationis / 116

Non est dictio constructae tantum orationis / 116 Non est dictio minima pars orationis / 116

Cap. LXVII, unus.

Sermo non est naturalis / 117

Cap. LXVIII, duo.

Non omnes voces temere / 120 Non omnes voces a consilio / 121

Cap. LXIX, unus.

Fastidiose carentiam’ pro privatione / 121

Cap. LXX, duo.

Ingratitudo, barbara / 122

Non idem ordo ducendi vocem a voce,
et rem a re / 122

Cap. LXXII, septem.

Veterum definitione non discernitur pronomen
a nomine / 125

Praepositionis nomen minus aptum / 125

Appellatio a nomine non est aliud / 126

Articulus aut nullus, aut pronomen / 126

Infinita sunt verba / 126

Non est praepositio, coniunctio / 126

Vocabulum est genus ad omnia / 126

Cap. LXXIII, tres.

‘Personae’ vocabulo sunt abusi / 128

Non est Gelliana personae etymologia
bona / 129

Praeceptores Scaligeri errabant in ‘neutro’ / 130

Cap. LXXVI, decem.

In nomine, quod recte sentiebant, male
expressere / 134

Non est nomen παρὰ τὸ ὄνομα / 134

Dictio non est pars Gramaticae / 135

Nominis definitio manca / 135

Male distinguunt rem a corpore / 135

Personam a nomine male auferunt / 135

Non recipit nomen a pronomine personam / 136

Nugantur cum auferunt primam personam
propriis / 136

Linacri error in definitione nominis / 137

Non est proprium nominis significare
Rem / 137

Cap. LXXVII, sex.

Numerus praeponi debet personae / 13818

Persona debet antecedere genus / 138

Post genus species / 138

Post speciem casus natura, non usu / 138

Post casum figura / 138

Male narrant propria ante definitiones / 138

Cap. LXXVIII, duodecim.

Non recte dicitur ‘fluere’ unitas, ad numerum
faciendum / 139

Iones non recte dualem a plurali divisere / 139

Singularis numerus non est numerus / 139

Male numerus definitur / 140

Numerus non competit dictioni, ut est
dictio / 140

Numerus accidens est, non forma / 140

Numerus non facit quantitatis discretionem / 140

Pluralis numerus non caret fine / 141

Non repugnat rationi, ‘duo fumi’ / 141

Contra rationem negamus ‘pulverem’ / 141

Non recte ‘colla’ unius hominis / 141

‘Terra’ non fit ex proprio appellativum / 142

Cap. LXXIX, quinque.

Genus non est affectus dictionis / 144

Genus non est affectio dictionis declinabilis / 144

Ἐπικοινόν male appellatum / 144

‘Promiscuum’ genus veteres negligentissime
invexere / 145

Non est Mavors ‘magna vertens’ / 145

Cap. LXXX, septem.

Casus per veterum definitionem, quid
sit, nescias / 146

Casus non est declinatio / 146

Casus non est mutatio terminationis / 147

Semper adverbium, non est definitionibus
addendum / 147

Rectus non est casus quia a mente cadat / 149

Nullus casus cadit a nomine / 149

Definitio rectae lineae non est per essentiam / 150

Cap. LXXXI, undecim.

Non recte secundus casus, ‘uxorius’ / 151

Non recte ‘patrius’ / 151

Non recte ‘possessorius’ / 151

Non recte ‘genitivus’ / 151

‘Dativi’ nomen non plene / 151

Non plene dativus, ‘acquisitivus’ / 151

‘Accusativus’ pessime / 151

‘Salutatorius’ non plene / 152

‘Ablativi’ nomen non semper servit / 152

Septimus a sexto non est alius / 152

Plinius ‘vocem’ a ‘stridore’ male separavit / 153

Cap. LXXXII, unus.

‘Ἐμέθεν’ non est sextus Graecis / 154

Cap. LXXXIIII, sex.

Male omisere pluralium casuum convenientiam / 155

Error in ternariis in portu / 155

Error in tertio modo / 155

Error in quarto modo / 155

Error in quinto modo / 155

Nullum nomen ἄπτωτον / 155

Cap. LXXXV, duo.

Male mutarunt ‘auras’ Vergilii, in ‘aurae’ / 158

Deum, pro deorum, integra fuit, non
concisa / 15919

Cap. LXXXVI, duo.

Si est ‘decomposita figura’, erit etiam species
ultra derivatam alia / 160

Prius a pri, non a pridem / 161

Cap. LXXXVIII, duo.

Quod veteres ‘figuram’ vocant, potius
species est / 162

Nulla est figura decomposita / 162

Cap. LXXXIX, quatuor.

Incurvicervicumpecus una vox, non
duae / 163

Solitaurilia a soloce, non ab ove / 163

Error in alterutrius ratione / 164

Error in foeminino / 164

Cap. XC, unus.

Declinationem affectum nominis omisere / 165

Cap. XCI, sexdecim.

Male faciunt, cum tractant prius species,
quam affectus / 165

Non recte dicuntur ‘aequivoca’ / 165

‘Synonyma’ falso τὰ πολυώνυμα / 168

Melius μονώνυμα quam ὁμώνυμα / 168

Non recte nomen hoc, albedo, ‘substantivum’ / 169

Non recte substantivum, ‘fixum’ / 169

Adiectivum in ordine orationis post
substantivum / 170

Fixum nunquam sequitur mobilis naturam,
contra Vallam / 170

Adiectivum, et substantivum non sunt
species solius nominis / 170

Non est bona division, substantivum aliud
‘proprium’, aliud ‘commune’ / 170

‘Appellativi’ nomen sine ratione / 170

Non est qualitas qua differunt propria,
communia, adiectiva, substantiva
inter se / 170

Comparatio non est qualitas generica / 171

Patronymicum non est nominis qualitas,
sed proprii / 171

Sol non est nomen speciei / 171

Non est Luna quasi ‘lucens una’ / 172

Cap. XCII, septem.

Non omnibus Romanis aut Sabinis nomina
ultro, citroque communicata / 172

Non recte negant ‘agnomen’, Latinum
esse / 173

Non est ‘nomen’ unius, cuius est / 173

Frustra altercantur de nominum propriorum
situ / 174

Non recte Probus de tempore nominis
imponend / 175

Iulo ‘Ascanius’ non fuit agnomen / 175

‘Διώνυμα’, et ‘πολιώνυμα’ nomina nulla / 176

Cap. XCIII, duo et triginta.

Falso sub appellativo adiectivum / 176

Patronymicum est denominativorum
species / 177

Nominum species male digessere / 177

Genus nominum ‘ad aliquid’ cum speciebus
confudere / 177

Non intellexere ‘ad aliquid dicta’ differre
ab ‘ad aliquid esse’ / 178

‘Quasi ad aliquid’, idem cum ‘ad aliquid
dici’ / 178

Nihil est ‘ad aliquid dictum’ / 178

Male omisere ‘responsiva’ / 178

Male omisere ‘dimensionale’ / 178

Non est quantitas discreta realiter distincta
a continua / 178

‘Temporali’ male addidere ‘adverbiale’ / 17820

Male omisere ‘situale’ / 178

Omisere nomen ‘grammaticum’, ‘logicum’,
‘metaphysicum’, etc. / 178

‘Patrium’ nomen non est ‘primitivum’ / 179

Non est diversa denominatio a derivatione / 179

Adiectivi definitio falsa / 179

Prius est ‘significare’ quam ‘adiici’ / 179

Error alter in ordine vocum / 179

Male individui ratione definivere / 179

Non est proprium adiectivorum suscipere
comparationem / 179

Male interposita historia synonymorum
inter ‘ad aliquid’ / 180

Male definivere ‘interrogationem’ / 180

Nihil est contrarium interrogationi / 180

Infinita non sunt contraria interrogationibus / 180

Infinita non sunt relativa / 180

Interrogativa sunt infinita / 180

‘Amplioribus’, male pro ‘pluribus’ / 180

‘Dividui’ definitio mala / 180

Vterque non habet relationem a duobus
ad singulos / 181

Vterque non est dividuum / 181

Non debet dividuum distingui a numerali / 181

‘Absolutum’ minus recte intelligitur / 181

Cap. XCIIII, unus.

Oratio non est incorporalis essentia
sua / 182

Cap. XCV, tresdecim.

Substantia non recipit deminutionem / 183

‘Deminutivum’ potius quam ‘diminutivum’ / 183

Deminutio est affectus generalis nominum,
non species / 183

Avunculus est vere deminutum ab avo / 184

Non est Romanum adulari / 184

‘Fraterculus gigantum’ non ab urbanitate / 184

Non a fidis fidicula necessario / 184

Recte in -aster deminutiva / 185

Apiastrum non est ab apio, citraria / 185

Apiastrum Sardoum non est ab apio
deminutum / 185

Pullastra est minor pulla / 185

Pullastra sylvestris non est neque pullam
imitans / 186

Surdaster non imitatur surdum / 186

Cap. XCVI, tres.

‘Collectivorum’ nomen non respondet rei / 186

Falso plurali solo numero scopae / 186

Melius scopa quam Thebae / 187

Cap. XCVII, tres.

Etiam singularia referuntur / 188

Non sunt Latini usi possessivis pro patronymicis / 188

Possessiva etiam Graecorum sunt / 188

Cap. XCVIII, unus et viginti.

Non est verum, quaedam nomina neque
adiectiva neque substantiva / 189

Etiam forma per -itia significatur / 191

Studiosus a studio, non a studeo / 192

Male Nigidius ‘bibosum’ / 192

Non est cura ‘cor urens’ / 193

Montuosus male / 193

Non male dixere ‘imitationem’ in –undus / 193

Male inscribitur liber Arislotelis / 197

Tempestivus, non bene sunt interpretati / 197

Non recte dictum est ‘passivum’ / 198

In -ilis non est actus, sed potestas / 198

Penetrabile, licentia poetica / 200

Sectivum, errore vulgi / 200

‘Risibile’ Boetii potest tolerari / 20021

Paludestris barbarum / 200

Male negarunt paucioribus elementis dici
patrium quam patriam / 200

Barbari Venetias et Venetiam idem putant / 201

Non omnia οἰκειωματικά in –ensis / 201

Non pertinet ad grammaticum, Vergilium
emendare / 201

Diutinus, producte / 201

Licentia poetica, quaternus / 202

Cap. XCIX, unus.

Propinquus non significat ‘locum’, sed

‘relationem’ / 202

Cap. Centesimo, unus.

Cardiacus non est nomen possessivum / 203

Cap. CI, unus et viginti.

Comparativum non solum mediocrem
excessum significat / 204

‘Comparativi’ nomen non recte inditum / 205

Non omnis comparatio excessum notat / 205

Non recte ‘superlativum’ dictum est / 205

Non recte Graeci ‘ὑπερθετικόν’ / 205

Non recte ‘positivum’ solum dicitur / 205

Comparativum non significat positivum
cum magis / 205

Denominativum non significat nomen
unde ducitur / 205

Magis est comparativum / 205

Superlativum non resolvitur per nullum
neque per valde / 206

Non recte per unicum ‘l’ similimus / 206

A verbis non ducuntur comparativa / 207

Omnis cum superlativo poni potest / 209

‘Cunctis doctior’, male / 209

Non possunt haec cohaerere: ‘superlativum
refertur’ et ‘valde est in intellectione
superlativi’ / 210

Non est a Graecis factum gentis arrogantia,
ut superlativum in eodem genere
intelligatur / 210

Comparativum non significat minus / 211

Comparativum non significat contrarium /

Duo fortissimi in eadem gente esse possunt,
atque etiam plures / 212

‘Ego fortior quam fortunatior’: non est
addendum magis / 213

Complures est comparativum / 213

Cap. CV, unus.

Non est ‘simplex’ contrarium ‘composito’
semper / 217

Cap. CX, decem et septem.

Non recte post nomen pronomen / 219

Non omne verbum agendi vel patiendi / 220

‘Scribo librum’, non est liber quod scribitur / 221

Non omne activum passivum gignit / 222

Non recte definitur activum ‘quod in
aliud transmittit’ / 220

Non recte ‘genus’ in verbis dicitur / 223

Male Graecis ‘πάθος’ / 223

Non recte genus ‘significatio’ / 223

Aro activum, non neutrum / 224

Neutropassiva non recte ‘transgressiva’ / 224

Non recte ‘ὁλοενεργητικόν’ / 225

‘Ὁλοενεργητικόν’ non potest esse neutri species / 225

Non recte ‘αὐτοενεργητικόν’ / 226

Non recte ‘αὐτοπαθητικόν’ / 226

‘Αὐτοουδέτερον’ est idem cum ‘οὐδετέρῳ’ / 226

Pluit est verissimum activum / 226

Pluit et eiusmodi non sunt supina / 226

Cap. CXI, unus.

Non sunt activa passivis priora quia qui
agit incipiat / 22722

Cap. CXII, unus.

Sum non recte ‘verbum substantivum’ / 228

Cap. CXIII, quatuordecim.

‘Praesentis’ nomen minus aptum / 230

‘Instans’ male interpretantur / 230

Male futurum ‘promissivum’ / 231

A Graecis male ‘παρακείμενος’ / 231

Male a nostris ‘plusquamperfectum’ / 231

Non distat perfectum a plusquam perfecto
temporis longinquitate / 232

Est etiam ‘ἀόριστος’ in nostris / 232

Instans non est ‘cuius pars praeteriit,
pars futura est’ / 232

Non recte in praesenti expugno / 233

Morior debuit carere persona prima / 233

Male Erasmus in libro de lingua sic:
‘Cum reus perageretur’ / 233

Grocinus male amavi ‘praesens perfectum’ / 234

Fecero non signiflcat ‘celeritatem’, sed
‘absolutum opus’ / 234

Cap. CXIIII, undecim.

Canes non deliberant / 235

Melius nos ‘modos’ quam Graeci ‘inclinationes’ / 236

Non recte definiunt indicativum / 236

Subiunctivum non quia ‘subiungitur’ / 237

Infinitivum non ‘quia caret personis’ / 237

Male additur ‘promissivus’ indicativo / 238

Male imperativo ‘precativus’ / 238

‘Coniunctivus’ a subiunctivo non differt / 238

‘Potentialis’ non differt a subiunctivo / 238

‘Interrogativus’ non est alius ab indicativo / 239

‘Αὐθυπότακτον’ est imperativum / 239

Cap. CXV, tres.

Praeteritum male attributum imperativo / 240

Ridicula ratione auferunt futurum ab
imperativo / 240

Graeci in futuro imperativi a Latinis superati / 240

Cap. CXVI, unus.

Falsum ‘rem certam re dubia priorem’ / 241

Cap. CXVII, unus.

Infinitivus est verbum / 242

Cap. CXIX, tres.

Non est tertia infinita ‘quia absens’ / 244

Non est opus pronomine ad tertiam
personam praescribendam / 244

Secunda non iungit sibi tertiam / 244

Cap. CXXI, duo.

Tempus est potius ratio verbi quam
accidens / 246

Accidentium verbi ordinem male statuere / 244

Cap. CXXII, novem.

Melius ‘derivata’ quam ‘derivativa’ / 247

Non mutatur significatum primitivi in
deminutivo / 247

‘Incohativa’ sunt in -sco recte dicta / 248

In -sco per fio non semper explicatur / 248

In -sco non carent praeteritis propter significationem / 249

Veterum desiderativa sunt frequentativa / 249

Itaque, frequentativa sunt desiderativa / 249

Veterum desiderativa non sunt incohativa / 249

‘Meditativa’ recte a veteribus dicta sunt / 250

Cap. CXXIII, duo.

Impersonalia, ex veterum definitione
verbi, verba non sunt / 25123

Impersonalibus passivae vocis subest persona / 251

Cap. CXXV, quatuor.

Non sunt impersonalia activae vocis
etiam cum infinito / 252

Interest non est ‘in re mea est’ / 252

Interest nunquam fuit impersonale / 253

Non est pluit impersonale / 253

Cap. CXXVII, viginti.

Pronomen non est sic necessarium ut
verbum / 255

Pronomen anteire debet participium / 255

‘Ἀντωνυμία’ non exprimit nostrum ‘pronomen’ / 256

Nomen fuit prius quam pronomen / 256

Pronomen non semper nominis loco ponitur / 256

Pronomen non ponitur necessario loco
nominis proprii / 257

Non resolvitur appellativum in proprium / 257

Pronominis definitio male data / 258

Male inseritur definitionibus ‘nunquam’ / 258

Non omne pronomen definit personam / 259

Qui est relativum / 259

Qui non semper refert substantiam / 259

Qui non est ‘provocabulum’ / 259

Non bonam caussam declararunt quare
esset qui pronomen / 260

Non differt nomen a pronomine certae
aut incertae personae indicatione /

Falsum omnia pronomina aut referre aut demonstrare /

Alter et neuter sunt pronomina / 261

Omnis non significat numerum / 261

Omnis est pronomen / 261

Omnis non significat quantitatem / 261

Cap. CXXVIII, tresdecim.

Non signantur paucis pronominibus prima
et secunda quia sint praesentes / 262

Demonstrativa non recte intellexere / 262

Non est bona divisio ‘ad oculum’ et
‘ad sensum’ / 262

Iste non significat praesentem personam / 263

Hic non significat cognitionem rei / 263

Hic non est ‘praepositivum’ / 263

Non est verum quod aiunt, ‘non variari
per genera primam quia est praesens’ / 263

Non est vera caussa de tertia persona
pronominis primitivi / 263

Exemplo utuntur non bono super pronomine
ille / 263

Iste non significat semper ‘rem propinquam’,
neque ille ‘longinquam’ / 265

Non recte amovent ipse a prima persona / 265

Ipse non ponitur pro ‘solo’ / 266

Ipse non est nomen / 267

Cap. CXXIX, quatuordecim.

Tuus ab obliquo est, non a recto tu / 268

‘Ἀντανάκλαστον’ de reciproco durior vox / 268

Agricola male usus est sibi / 269

Inepti insimulant Vergilium soloecismi / 270

Temerarii de M. Tullio / 271 /

Non solum cum quisque, suus / 271

Graecum ‘ἀλλήλους’ minus felix quam nostrum
‘inter se’ / 272

Non recte dicit Davus ‘mea servitus’ / 273

Error in ‘pars mei’ / 274

Non recte reprehendunt Plautum / 274

Non est tis active / 275

‘Milites nostrum’ recte / 275

‘Mei Caesaris’ recte / 276

Falsa caussa quare differant derivata a
primitivis / 27624

Cap. CXXX, unus.

‘Suatem’ dici debuisse, ut ‘nostratem’ / 277

Cap. CXXXIIII, duo.

Etiam tuus haberet vocativum / 279

Si suus habet vocativum, non est reciprocum / 280

Cap. CXXXVI, unus.

Non recte confudere simul tria diversa
genera docendi / 281

Cap. CXXXVIII, unus.

Non recte postponunt pronomen participio / 281

Cap. CXXXIX, septem.

Tibi refert lectorem aut auditorem, non
est vagum / 282

Tibi refert Mecoenatem et Brutum / 282

Non est nostras nomen / 282

‘Sua praemia laudi’: possessivum pronomen
est / 283

Is non est talis, sed essentialiter in
exemplo Vergil. / 283

‘Quid maiora sequar?’: non est coniunctio
quid / 283

‘Quod scribis, te venturum’: relativum
est, non coniunctio / 283

Cap. CXL, unus.

Non suo loco tractant quaestiones / 284

Cap. CXLI, quatuor.

Non sunt pares orationes ‘currens est
cursor’ et conversa / 286

Participium non est verbum / 286

Participium non est nomen / 287

Participii definitio mala / 287

Cap. CXLIII, tres.

‘Discendi’, apud M. Tullium, non est pro
‘discere’ / 291

‘In capiendum’, improbe / 292

Gerundium non interpretatur per ‘debet’
semper / 292

Cap. CXLIIII, quatuor.

Recte ‘venatu venio’ / 293

Verior ea constructio quam haec, ‘venatu
difficile’ / 293

Non satis constat quare sint ‘supina’
dicta / 293

Non recte Theodorus τὸ ὕπτιον Aristotelis / 294

Cap. CXLVI, duo.

Forte, non consilio tria genera in eadem
voce participii / 294

Falsam adducunt super ea re caussam / 295

Cap. CXLVII, unus.

Falsum est ‘participia per se non componi’ / 295

Cap. CXLIX, unus.

Oriundus quare diceretur, ignorarunt / 296

Cap. CL, tres.

Discretus passive, et circumspectus,
etc. / 297

Falsus passive, etiam cum videtur active / 297

Tutus passive / 297

Cap. CLII, quinque.

Praepositionis definitio confusa / 300

Praepositionis definitio ab accidente / 300

Praepositionis definitio non omnibus competit / 300

Praepositionis definitio superfluis referta / 30025

Praepositionis definitio falsa / 300

Cap. CLIII, unus.

Non est motus ultima mobilis perfectio / 302

Cap. CLIIII, quinque.

Non recte dixere ‘apponi’ praepositionem / 305

Non recte negarunt dici ‘proconsul’ / 306

Tenus non est adverbium / 306

Tenus est μέχρι / 306

Non est usus ‘interponendi’ praepositiones / 306

Cap. CLVII, quinque.

Non idem ‘ad oppidum’ et ‘in oppidum’ / 310

‘Per urbem sum’ barbarum / 310

‘Apud Basileam’ pro ‘Basileae’ male / 310

Propter non est alieno loco cum prope
significat / 310

‘Apud maiores’ non est ‘a maioribus’ / 311

Cap. CLVIII, duodecim.

‘Adverbii’ nomen non bene commenti
sunt / 311

Adverbium male definivere / 311

Adverbium omnium partium indeclinabilium
princeps / 312

Fere non est ‘similitudinis’ / 313

Fere non ducitur a feris / 314

Non omnes ferae celeres / 314

Non omnes ferae quadrupedes / 314

Prorsum, rursum non sunt ‘loci’ / 314

Vtinam est interiectio / 314

O est interiectio, non adverbium optandi / 314

O est praepositio, non adverbium vocandi / 314

Adverbia temporis sunt ampliora quam
loci / 315

Cap. CLX, unus.

Non est praeponendum adverbium verbo / 315

Cap. CLXI, tres.

Casus non est in adverbiis / 316

Heu non est nota responsionis ad heus / 317

Pridie non est adverbium pro praepositione / 318

Cap. CLXII, quinque.

Male appellarunt ‘interiectionem’ / 319

Male definivere interiectionem / 319

Recentiorum falsa definitio / 319

Recentiorum definitio aliis communis / 319

‘Iurandi interiectio’ potius quam ‘adverbium’ / 321

Cap. CLXIIII, quatuor.

Proh, melius quam pro / 322

Non recte omisere figuram in interiectione / 322 Non recte ordinem assignarunt interiectioni / 322

Caret ‘specie’ interiectio / 322

Cap. CLXV, duo.

‘Coniunctio' concinnius quam ‘convinctio’ / 323

Notio coniunctionis inconsulto / 323

Cap. CLXVII, unus.

Non est suspensivis augendus numerus
copulativarum / 324

Cap. CLXVIII, quatuor.

Continuativis non iunguntur sensus imperfecti / 32526

Aliquando iungunt cum subsistentia / 325

‘Subcontinuativae’ male nominatae / 325

Ne adverbium prohibens, non coniunctio / 326

Cap. CLXXV, tres.

Non plures partes, neque pauciores / 331

‘Asseveratio’ non est pars distincta / 331

‘Attractio’ ineptia est / 331

Cap. CLXXVI, duo.

Male ‘figura’ dicitur loquendi modus / 332

Quintilianus ubi perplexus / 332

Cap. CLXXVII, duo.

Male negant dici debere ‘gemini fratres’ / 334

‘Vrbs Patavii’ recte / 335

Cap. CLXXVIII, unus.

Evocatio tota falsa est / 335

Cap. CLXXX, unus.

Male emendarunt ‘nihil nisi carmina
desunt’ / 338

Cap. CLXXXII, unus.

Compositio est potius conceptio aut
translatio / 339

Cap. CLXXXVI, unus.

Etymologia non recte ‘veriloquium’ / 342

Cap. CLXXXVIII, unus.

Non proba caussa quare ‘vina’ in plurali
dici negant / 345

Cap. CLXXXIX, duo.

Extremus Plato, et extremus fortuiti / 346

Analogia est in vocibus / 348

Cap. CXC, unus.

Etymologiae ratio extat / 349

Cap. CXCI, duo.

Malo consilio secuti sunt literarum ordinem
in vocibus interpretandis / 350

Male Varro auspicatus est a loco et
tempore / 350

Cap. CXCII.

Autoritas ex usu pendet / 350

Cap. CXCIII.

Non recte in unam vocem detorta multa
significata. / 35127